Indonezja: Jawa i Bali

Pod koniec zeszłego roku mieliśmy okazję odwiedzić jedne z najpiękniejszych meczetów świata islamu. Były niezwykłe i olśniewały detalami architektury. Indonezja - jak przystało na najbardziej ludny kraj muzułmański świata - również musi się poszczycić adekwatnymi świątyniami. No i szczyci się stołecznym Meczetem Istaqlal. Zdaniem naszego przewodnika meczet w Jakarcie może rywalizować z innymi o palmę pierwszeństwa pod względem wielkości, pojemności, wysokości itp., jednak naszym skromnym zdaniem, może z całą pewnością zwyciężyć w konkursie na najbrzydszą budowlę tego typu. Istny architektoniczny koszmar! Niemal doskonale wpisujący się w ogólną myśl architektoniczną miasta - lub raczej jej brak. To betonowe monstrum łączy w sobie cechy schronu, wielopoziomowego parkingu i bezdusznego blokowiska. Budowla nieco zyskuje w głównej sali, za sprawą potężnego, wyróżniającego się sklepienia, jednak to cały czas za mało, aby przestać zwracać uwagę na nieprzebrane morze betonu.

Zaskakująca jest również historia meczetu Istaqlal. Wybudowany został w 1978 w oparciu o rozpisany konkurs architektoniczny. Jego zwycięzcą został katolicki projektant, a na miejsce budowy wybrano potężny plac znajdujący się obok miejskiej katedry. Zastanawia nas jak musiały wyglądać pozostałe projekty i czy dzisiaj religia projektanta nie przeszkadza współczesnym wiernym - zdaniem naszego przewodnika nie, bo Indonezja to kraj wielokulturowy, multi multi, bla, bla, bla (to wierny cytat ze słów osoby która nas po nim oprowadzała).

Od pierwszych chwil pobytu w Jakarcie rzuciły się nam w oczy pokraczne, nienaturalnie duże i wysokie autobusy miejskie. Długo nie rozumieliśmy sensu wdrożenia w mieście czegoś tak dziwnego, nietypowego i zupełnie alternatywnego dla powszechnie spotykanych na świecie autobusów miejskich. Oryginalność systemu przejawia się w zasadzie na każdej płaszczyźnie.

Trzonem systemu są oczywiście wspomniane wcześniej monstrualne autobusy. Są nieporównywalnie dłuższe i znacznie wyższe niż te, które znamy. To co najbardziej rzuca się w oczy to dziwacznie umiejscowione drzwi dla pasażerów, znajdujące się jakiś metr powyżej jezdni, całkowicie uniemożliwiające wejście na pokład wprost z chodnika. Autobusy poruszają się wyłącznie po wyznaczonych i mocno wydzielonych bus-pasach. Inne pojazdy, łącznie z wszechobecnymi skuterami w zasadzie nie mają na nie wstępu.

Kolejną dziwaczną rzeczą są przystanki. To bardziej już budynki stacyjne niż nam znane wiaty przystankowe. Najczęściej są potężnymi, ciężkimi wizualnie, stalowo-betonowymi konstrukcjami, często z rozbudowaną siatką wyjść i przejść nadziemnych. Na każdej takiej stacji znajdują się bramki biletowe, pracownicy obsługi, schematy linii oraz oznaczone miejsca, przed którymi znajdą się drzwi autobusów.

Nawet kupowanie biletów na przejazd jest inne. Biletem jest w zasadzie karta magnetyczna którą należy nabyć i na niej trzymać środki na przejazd. Nie byłoby w tym nic niezwykłego, gdyby nie fakt, że to Jakarta i większość tutaj otaczających nas rzeczy ma mniej lub bardziej przypadkowy lub wręcz chaotyczny wygląd i działanie.

Nurtowało nas skąd pomysł wdrożenia tak niekonwencjonalnego i kosztownego w budowie i utrzymaniu rozwiązania transportu miejskiego. Olśnienie przyszło dopiero drugiego dnia pobytu. System transjakarta to nic innego jak system metra, tyle tylko że działającego na powierzchni i w oparciu o pojazdy kołowe. Dość zaskakujące, ale mądre rozwiązanie, biorąc pod uwagę 12 milionową populację miasta, strefę sejsmiczną oraz koszty kopania tradycyjnych tuneli.

Kręcąc się po Jakarcie uświadomiliśmy sobie, że nie widzieliśmy ani jednej zorganizowanej grupy turystów, ani nawet jednego dużego autobusu turystycznego. Co więcej, jak dobrze się zastanowić, to w sumie na ulicach nie dostrzegliśmy więcej niż może 40 obcokrajowców - a jest to przecież szczyt sezonu turystycznego w tym kraju. Zupełnie tak, jakby turyści szerokim łukiem omijali stolicę, a mieszkańcy wcale niechętnie pragnęliby ją pokazywać. Coś musi być na rzeczy, bo na pierwszy rzut oka Jakarta nie robi dobrego wrażenie. Jest chaotyczna, zaniedbana, zatłoczona. Gdzie nie spojrzeć zobaczy się przytłaczające morze bezkształtnego betonu, formowanego w przypadkowe bryły, w przypadkowych miejscach. Z dawnej Betavii, chluby holenderskiej kolonii, z budynkami i kanałami przypominającymi Amsterdam w zasadzie nic nie pozostało do naszych czasów, a to co jeszcze przetrwało zespoliło się ze współczesną zabudową. Przywrócenie choćby fragmentu miasta do widokówkowej postaci wymaga wielu lat renowacji i gigantycznych nakładów. Na to Jakarta widać jeszcze nie jest gotowa.

Jakkolwiek miasto wygląda dość koszmarnie, jednak ma w sobie kilka miejsc które w jakiś sposób mogą się podobać. Muzeum Narodowe, Muzeum Bank of Indonesia, Muzeum Lalek, kilka kolonialnych budynków w dzielnicy Kota - to tylko pewnie kilka miejsc, które można polecić osobie która trafi tu na chwilę.

Dzisiaj, wczesnym porankiem opuściliśmy Jakartę i pociągiem przejechaliśmy ponad 500km. Trasa wiodła przez zielona pola ryżowe i góry środkowej Javy. Po niemal ośmiu godzinach dotarliśmy do kulturalnego serca wyspy - Jogyakarty.