poniedziałek, 3 sty 2005 Pruszków,
Kompleks Amir Chakhmaq
Yazd - klejnot irańskiej pustyni. Dotarliśmy tam przed 4 rano, niedługo przed wschodem słońca. Brak przechodniów, chodniki pogrążone w ciszy, rozświetlone tylko blaskiem ulicznych latarni. Idealny czas na podziwianie uroków tego miejsca.
Stare miasto jest niemal magiczne. Labirynty ciasnych ulic nieznacznie tylko rozdzielają ścisłą zabudowę. Domy zbudowane niemal wyłącznie z gliny w porannym słońcu zdają się być nienaturalnie żółte lub wręcz złote. Jednak dopiero po dotarciu do błękitnych meczetów, oświetlanych mocniejszymi z każdą godziną promieniami słonecznymi dostrzegamy zniewalające piękno tego irańskiego miasta.
Yazd położony pomiędzy dwoma pustyniami (Dasht-e Kavir na północy oraz Dasht-e Lut na południu) sprawia czasem wrażenie oazy na pustyni. Patrząc na nie z góry widzi się wyraźną granicę zabudowań otoczonych zewsząd pustynią i nieodległymi górami na drugim planie.
Miasto w przeszłości znajdowało się na trasie jedwabnego szlaku, co przyczyniło się do jego rozkwitu.
Dużą rolę odegrał też pradawny system podziemnych kanałów dostarczających wodę do miasta oraz nawadniających okoliczne pola. System tych kanałów nosi nazwę "qanats" i działa od prawie 2000 lat. Składa się od z labiryntu ręcznie wykopanych kanałów, tworzących gęstą sieć przebiegającą pod miastem i jego okolicami. W takich kanałach płynie woda prowadzona ze źródeł z nieodległych gór lub studni głębinowych. Kanały spotykają się w licznych rezerwuarach (pewnego rodzaju zbiornikach na wodę), często połączonych z systemem wiatrowego chłodzenia.
Drugim, niezwykle charakterystycznym dla Yazd elementem są "wieże wiatrów" badgirs. Jest to dawny system naturalnej klimatyzacji, spotykany także w krajach Zatoki Perskiej. Polega on na budowaniu na dachach budynków specjalnych wież kominów Ich budowa pozwala na przechwytywanie nawet najdrobniejszych powiewów gorącego wiatru, ich schłodzeniu dzięki systemowi wewnętrznych kanałów i skierowaniu do wnętrza umieszczonego pod wieżą pomieszczenia.
Yazd to w końcu miasto wielu religii. Dominuje tu oczywiście Islam, co przejawia się bardzo dużą liczbą wspaniałych meczetów, z największym meczetem Jameh na czele. Ale Yazd to także skupisko największej w Iranie grupy Zarostrian ze swoimi świątyniami ognia i wieżami ciszy.