Mongolia - Malarstwo i rzeźba
- źródło: Przewodnik turystyczny "Szlak Transsyberyjski", Wydanie I, Kraków 2002
- copyright: © Wydawnictwo Bezdroża
Religijne malarstwo na zwojach materiału, tzw. tanka, przywędrowało do Mongolii wraz z buddyzmem i nabrało tutaj nowych cech przemieniając na "styl mongolski" kanony indo-tybetańskie. Mongolska tanka różni się od jej tradycyjnego pierwowzoru. Wyróżnia ją szczególnie subtelna linia, ekspresyjne wyobrażanie świętych cech charakteru, złożona kompozycja i ornamentyka. Zawsze podobała się też Mongołom harmonia czystych naturalnych kolorów bez kontrastów światła i cienia. Tanka stała się w Mongolii najbardziej popularnym rodzajem sztuk plastycznych. Były różne rodzaje tanki: gartan - na białym tle, martan - na czerwonym czy nagtan - na czarnym. Artyści malowali na bawełnianych strojach, płótnie i czasem jedwabiu. Naciągając kawałek materiału na ramę, artysta nasączał go mlecznym roztworem i płynnym klejem. Kiedy materiał trochę wysechł, pokrywał płótno mieszanką kredy i kleju, a następnie polerował powierzchnię, posypując drobinami piasku. Procedura była powtarzana kilka razy. Zamiast piasku używano czasami kamyków w celu otrzymania gładkiej i elastycznej nawierzchni. Zakończoną tankę zdobiono jedwabiem lub brokatem. Obraz mocowano na okrągłych drewnianych kijach przyczepianych na dole i na górze obrazu i w taki sposób wieszano go w świątyni. Tanki nie były jednak tylko obrazami religijnymi wiszącymi na ścianach świątyń lamajskich. Miniaturowe ikony można było znaleźć w każdej niemal jurcie. W mongolskich muzeach spotkamy dzieła mistrzów malarstwa na zwojach, takich jak: Dżugder, Lamzaw, Czojdżancan, Luwsanceren, Gendemdamba.
Z tanki wyrodził się narodowy mongolski styl malarski zwany mongol dzurag. Malarstwo nie zachowuje tu zasad przestrzeni i perspektywy. Ponieważ wszystko w życiu jest ważne, nie ma rzeczy, które powinny znajdować się w centrum. Nie ma sensu wyróżniać rzeczy, gdyż zarówno pierwszy, jak i drugi plan są jednakowo istotne. Typowa dla stylu mongol dzurag jest też czystość barw i wyrazistość kształtów. Łączone są elementy realistyczne z symbolicznymi, zarówno w kształtach, jak i kolorach oraz całej kompozycji. Mongol dzurag jest nie tylko stylem malarskim, ale całą filozofią oraz sposobem postrzegania i odczuwania otaczającego świata. Jednym z kontynuatorów mongolskiego stylu był B. Szaraw, urodzony w 1869 r. Najsłynniejszy jego obraz nosi tytuł Jeden z mongolskich dni. Brakuje na nim perspektywy, wszystkie postacie na obrazie są tego samego rozmiaru i każda wygląda tak, jakby miała być tą centralną, najważniejszą osobą. Również zwierzęta są tu obdarzone swoimi indywidualnymi cechami i wydają się ożywione. Absolutny pluralizm oddaje wizję świata ludzi ze stepu. Szaraw znany jest też że swoich modernistycznych, socjalistycznych obrazów, m.in. namalował pierwszy w Mongolii portret Lenina.
Największą postacią w rzeźbiarstwie mongolskim jest Dzanabadzar Gombodżawyn (1635 - 1723), nie tylko rzeźbiarz, ale też wielki przywódca religijny, ceniony buddyjski filozof, wyjątkowo uzdolniony lingwista znający język tybetański i sanskryt, pierwszy bogdo-gegen w Mongolii oraz polityk. Dzanabadzar był od dzieciństwa geniuszem, już w wieku trzech lat potrafił podobno czytać sutrę (święty tekst buddyjski uważany za mowę samego Buddy lub jego bezpośrednich uczniów). Jego mistrzem był Namchajsodnom, tybetański nauczyciel związany z piątym dalajlamą. Za namową swojego mistrza Dzanabadzar wyjechał do Tybetu w 1649r., gdzie odwiedził najsłynniejsze klasztory lamajskie, pałac Potali w Lhasie i inne święte, niezwykle miejsca Tybetu. W Lhasie Dzanabadzar pobierał nauki m.in. u samego dalajlamy. Za namową lamajskich mistrzów wrócił do swego kraju, aby "przynieść ludziom świadectwo i światło wiary". Najbardziej znanym dziełem Dzanabadzara-rzeźbiarza jest wykonana ze złota i srebra statua Wadżrathary (opiekuna światła), zwana Oczirdar, wysokości 73 cm, którą dzisiaj można podziwiać w głównej świątyni klasztoru Gandan Gol Sum. Oczirdar jest chwałą piękności człowieka i personifikacją harmonii ciała i duszy. W swoim rzeźbiarstwie Dzanabadzar w szczególny sposób łączył kanony buddyjskie z narodowymi tradycjami sztuki mongolskiej.
Znane są rzeźby Dzanabadzara odlane z brązu, które wyróżnia artystyczny perfekcjonizm i emanacja siły duchowej. Pięć posągów Dchjani-budu, wielkości 72 x 46 cm, przedstawia pięć wcieleń świętych zalet duszy. Jednak najsłynniejsze są statuetki bogini Tary wykonane z brązu. 21 posągów Tary wystawiono w pałacu Bogdo-chana w Ułan Bator. W wyobrażeniach piękna kobiecego udało się Dzanabadzarowi osiągnąć perfekcyjność w proporcjach oraz wyrażeniu tajemnicy, która wyróżnia genialnych twórców sztuki. Równie zachwycająca jak posągi Tary jest statua bogini Sijamatary z charakterystycznym łagodnym uśmiechem. Krytycy sztuki skłonni są nazywać statuę Sijamatary mongolską Giocondą.
Latasz samolotami? Chcesz dowiedzieć się ile godzin spędziłeś łącznie w powietrzu? Jaki pokonałeś dystans i ile razy okrążyłeś równik? Do jakich krajów latałeś i jakimi samolotami...? Zobacz nową funkcjonalność transAzja.pl: Mapa Podróży
Narzędzie pozwala na zapisanie w jednym miejscu zrealizowanych podróży lotniczych, naniesienie ich tras na mapie oraz budowanie statystyk. Wypróbuj już teraz!
Komentarze

clorquine https://chloroquineorigin.com/ chlorodine

zithropan zithromax antibiotic generic zithromax 500mg

erectile pump reviews lupus medications plaquenil best erectile dysfunction pumps

Zithromax During Pregnancy

Adrenomedullin Calcitonin GeneRelated Peptide Nociceptin. plaquenil and alcohol Oqnnno Bactrim Antibiotic Buy Online