Historia rozpadu imperium mongolskiego przebiegała w równie szybkim tempie jak proces jego tworzenia. W 1368 r. Mongolia utraciła Pekin i całe okupowane dotąd terytorium chińskie. Wkrótce kraj popadł w chaos walk wewnętrznych między poszczególnymi feudałami. Władza nad państwem przechodziła z rąk do rąk. Koniec XIV w. zastał państwo mongolskie w stanie postępującego rozdrobnienia feudalnego. Trwało ono ponad 300 lat. Na ogromnym terytorium kraju coraz liczniejsze były chanaty i księstwa dążące do uniezależnienia się od władzy zwierzchniej. Dochodziło też do walk o rynki zbytu (np. o rynek chiński). Na tym tle wybuchały częste walki między wschodnimi Mongołami a Mongołami zachodnimi (Ojratami). W połowie XV w. Ojraci obrośli w siłę i doprowadzili do czasowego scalenia ziem mongolskich - głównie zasłużyli się Togon, jeden z książąt ojrackich, oraz jego syn Esen, który doprowadził do zjednoczenia całej Mongolii i przyjął tytuł kagana. Wkrótce jednak fala buntów doprowadziła do dawnego stanu rozdrobnienia. Na kolejne kilkadziesiąt lat scalone zostało państwo w XVI w., tym razem w wyniku działań Mongołów wschodnich (głownie Dajan-chana). Zbudowano w tym czasie m.in. stolicę Choch Choto (obecnie główne ośrodek administracyjny Mongolii Wewnętrznej w Chinach). Wtedy też ustaliła się dla mieszkańców Mongolii Zewnętrznej nazwa "Chałcha" nabierając przy tym znaczenia etnicznego. Rozpowszechnił się przybyły z Tybetu lamaizm.

Kres istnienia państwa stworzonego przez Dajan-chana wiązał się inwazją Mandżurów w pocz. XVII w. Lud ten zajął Mongolię Wewnętrzną, a wkrótce potem podbił całe Chiny (powstała mandżurska dynastia Cing). W Mongolii Zewnętrznej tymczasem powstało silne państwo ojrackie (Chanat Dżungarski). W obawie przed atakiem Mandżurów po raz kolejny dążono do zjednoczenia ziem mongolskich (stworzono m.in. tzw. prawa ojrackomongolskie regulujące organizację państwa). Nie udało się to jednak - księstwa chałchaskie (wschodniorozległą mongolskie) popadały stopniowo w uległość wobec cesarza mandżurskiego (chińskiego). Ostatecznie Mongolia Zachodnia przeszła pod panowanie Mandżurów w 1961 r. Rozpoczął się liczący 220 lat okres obcego panowania. Był to dla Mongołów czas reżimu i ciągłych represji. Podejmowano w tym okresie liczne próby wyzwolenia się spod obcej okupacji, które jednak nie powiodły się, a co więcej, także niezależne dotąd państwo ojrackie, Dżungaria, włączone zostało w poł. XVIII w. do Chin. Wybuchłe wkrótce potem powstanie krwawo stłumiono, dokonując rzezi szczególnie wśród Ojratów. Odtąd też reżim w państwie mandżurskim wzmógł się jeszcze bardziej, m.in. utworzono pogranicze wojskowe przy granicy z Rosją. Na jego terenie straż pełnić musieli właśnie Mongołowie, którzy opuszczali przez to swe rodzime koczowiska. Ograniczono także swobodę duchowieństwa lamajskiego.

Wiek XIX to okres sinizacji społeczeństwa mandżurskiego - można już wtedy mówić wyłącznie o dynastii mandżurskiej. Także Mongolia Wewnętrzna, obszar etnicznie mongolsko- mandżurski, uległa w dużym stopniu temu procesowi. Mongolia Zewnętrzna, zdominowana przez grupę etniczną Chałcha, bardziej oparła się sinizacji. Ale i tutaj docierali liczni kupcy chińscy, którzy zakładali przy szlakach handlowych swoje osiedla i przyczyniali się do rozrostu tych już istniejących (nastąpił wtedy rozwój Urgi, dzisiejszego Ułan Bator).

Latasz samolotami? Chcesz dowiedzieć się ile godzin spędziłeś łącznie w powietrzu? Jaki pokonałeś dystans i ile razy okrążyłeś równik? Do jakich krajów latałeś i jakimi samolotami...? Zobacz nową funkcjonalność transAzja.pl: Mapa Podróży
Narzędzie pozwala na zapisanie w jednym miejscu zrealizowanych podróży lotniczych, naniesienie ich tras na mapie oraz budowanie statystyk. Wypróbuj już teraz!