Są to przedstawiciele grupy tybeto-burmańskiej. Wywodzą się z obszarów dzisiejszego Tybetu. Prawdopodobnie przywędrowali w XIIIw. na obszary dzisiejszego północnego Nepalu z północno – wschodniego Tybetu uciekając przed podbojami Imperium Mongolskiego. Szacuje się, że wielokrotnie próbowali osiąść gdzieś na stałe, jednak dopiero przejście himalajskiej przełęczy Nangpa La i przywędrowanie do dzisiejszego Khumbu pozwoliło zakończyć wędrówkę. Kolejne fale migracji z Tybetu na obszar Khumbu miały miejsce pod koniec XIXw. oraz w latach 60-tych XXw. po chińskiej inwazji na Tybet. Pierwsze formy osadnictwa Szerpów na bardziej na południe wysuniętych obszarach Nepalu (region Junbesi i Kenja) datowane są na połowę XVIw. Obecnie ta grupa etniczna zamieszkuje niemal wyłącznie Dystrykt Solu Khumbu, szczególnie w jego środkowej i północnej części oraz sąsiadujące z nim pasmo górskie Rolwaling Himal.

Uważa się, że przez wieki Szerpowie byli nomadami zajmującymi się hodowlą i wypasem zwierząt. Fakt ten zmieniło poznanie przez nich w połowie XIXw. uprawy ziemniaka. W chwili obecnej roślina ta zajmuje około 75% powierzchni zasiewów i stanowi podstawę wyżywienia ludności. Pomimo prymitywnych narzędzi rolniczych metody prowadzenia działalności rolniczej bywają często bardzo pomysłowe i wyrafinowane. Pojedyncze poletka są rozrzucone po zboczach i nie są ze sobą łączone. Ma to minimalizować ryzyko przenoszenia się chorób atakujących rośliny. Choć gleba nie jest z natury głęboka i urodzajna a do tego narażona bardzo na erozję to budowanie tarasów oraz powszechne wykorzystanie kompostu i nawozu zwierzęcego spełnia swoje zadanie poprawiając jej żyzność. Jeszcze do połowy lat 50–tych XXw. orkę wykonywali mężczyźni bez udziału zwierząt. Obecnie zaprzęga się najczęściej bydło. Nie ma jasno sprecyzowanego podziału na prace wykonywane przez mężczyzn i kobiety. Często jednak gdy mężczyźni w celach zarobkowych wyjeżdżają do innych regionów, zajmują się handlem, trudnią się transportem lub przewodnictwem górskim, obowiązek zajmowania się domem lub wręcz całym gospodarstwem spada na kobiety. Szerpowie żyjący na niższych wysokościach, w regionie Solu, gdzie klimat jest znacznie łagodniejszy niż na dużych wysokościach mają możliwość uprawy znacznie większej liczby gatunków roślin. W okolicach Jubesi duża część z szerokiego wachlarza potraw serwowanych turystom pochodzi z lokalnych pól.

Dieta Szerpów jest dość zdrowa choć opiera się głównie na ziemniakach, produktach zbożowych i kilku rodzajach warzyw. Samice Jaków (Naki) oraz Dzums – krzyżówki krowy z jakiem – dostarczają mleka. Jest ono spożywane w posiłkach dostarczając białka zwierzęcego. Niegdyś jego nadmiar przetwarzany był na masło które później było przewożone do Tybetu. Obecnie jest przerabiane na sery w lokalnych zakładach. Znacznie mniejszy udział w diecie mają produkty mięsne. Spożywane są one raczej okazjonalnie przy okazji świąt lub ważniejszych wydarzeń. Drób, kozy i jaki są znacznie cenniejsze jako producenci jaj i mleka. W przeszłości duży problem stanowił brak jodu w pożywieniu. Przyczyną tego faktu było wykorzystywanie na dużą skalę niezawierającej jodu soli importowanej z Tybetu, będącej często podstawą handlu. Jednak po zamknięciu granicy na przełęczy Nangpa La mieszkańcy zaczęli używać importowanej z Indii soli morskiej zawierającej jod.

Najbardziej pracowitym okresem w roku jest październik i listopad. Trwają wtedy wykopki ziemniaków, koszone są trawy będące pożywieniem bydła w zimie, trwają żniwa zbóż (głównie jęczmienia i gryki), bydło zaczyna być spędzane do wiosek. Rozpoczyna się również największy sezon turystyczny. Okres od listopada do marca to czas zimy. Spędzany jest na doglądaniu zwierząt, tkactwie, zbieraniu drewna opałowego. Jest to również okres wzmożonego handlu, podróżowania i przygotowań do Tybetańskiego Nowego Roku – Święta Losar (zwykle wypadającego w lutym). Od kwietnia do maja sadzone są ziemniaki, obsiewana jest gryka i jęczmień. W maju i czerwcu czas przebiega głównie pod znakiem strzyżenia jaków oraz cielenia się bydła by na początku lipca wyprowadzić je na całe lato w wyższe partie hal. W miesiącach letnich prace skupiają się na pracy w polu i doglądaniu wzrostu roślin. Wtedy też produkuje się masło, sery i twarogi.

Domy Szerpów - w przeciwieństwie do domów Tybetańczyków które pokrywane są płaskim dachem i otaczane podwórzem – pozbawione są podwórza a ich dachy dostosowane są do występujących tu sezonowo deszczów monsunowych. Jedynie Gompy (klasztory buddyjskie) budowane są w stylu budynków tybetańskich. Wielkość budynku jest wyznacznikiem zamożności mieszkańców. W „ubogim” paśmie Rolwaling Himal dominują niewielkie, jednopiętrowe zabudowania, podczas gdy w bogatym Namche Bazar zdarzają się kilkukondygnacyjne „drapacze chmur”. Jednakże większość szerpańskich domów składa się z dwóch kondygnacji. Parter jest przeznaczony do składowania ziarna, paszy dla zwierząt, drewna opałowego i narzędzi. Często w tym samym budynku trzymane są zwierzęta. Wyższy poziom przeznaczony jest dla domowników. Dachy budynków pokryte są najczęściej drewnem lub łupkami, chociaż łupki teraz są zastępowane przez arkusze blachy fałdowanej. Ściany są zwykle kamienne z ogromnymi drewnianymi belkami biegnącymi między nimi, by podeprzeć podłogę. Układ wnętrza jest dyktowany przez tradycję. Zachodnia ściana przeznaczana jest na ołtarzyk z obrazami Buddy, świecami albo olejowymi lampami oraz fotografiami Dalai Lamy oraz króla i królowej Nepalu. Na południowej (lub innej słonecznej ścianie), pod oknami stawiana jest długa ława, często bogato ozdabiana i pokryta tybetańskimi pledami. W południowo-wschodnim kącie znajduje się „część sypialna” w której to nocuje cała rodzina. Jeśli w domu nocują goście, sypiają oni na wspomnianych wcześniej ławach wyłożonych dodatkowo kocami lub dywanami. Bezsłoneczna północna ściana jest pozbawiona okna. Znajdują się tam szafki lub częściej półki z przedmiotami codziennego użytku lub rzeczami osobistymi.

Szerpowie są wyznawcami buddyzmu. Niemal wszyscy są zwolennikami jego tybetańskiej odmiany– sekty Nyingmapa („czerwony kapelusz”) – starożytnej i najmniej reformowanej z czterech głównych sekt tybetańskiego buddyzmu. Podstawą wiary jest niekończący się cykl odradzania – reinkarnacja. Szanują wszelkie formy życia, nie mając przy tym zakazu spożywania potraw mięsnych. Nie utrzymują systemu kastowego a kobiety mają niemalże równe prawa z mężczyznami. Nie raz zdarza się tak że rodzinnymi finansami zajmuje się częściej kobieta niż mężczyzna.

Od lat 20 XXw. Szerpowie zostali odkryci przez świat jako „ludzie gór”. Wiązało się to z ich udziałem w zdobywaniu Himalajów przez Europejczyków. W prawdzie ich rola ograniczała się wyłącznie do noszenia zaopatrzenia, gotowania i organizowania transportu ale i tak dali się poznać jako ludzie silni, wytrwali i znający się na górach. Zmieniło się to za sprawą Szerpy Tenzinga Norgaja, który to wraz z Hillarym wszedł jako pierwszy na szczyt Mt. Everest. Od tamtej pory udział Szerpów w zdobywaniu wysokich gór uległ zmianie. Wielu z nich stało się wykwalifikowanymi przewodnikami, zdobywcami, organizatorami wypraw, właścicielami hoteli, firm transportowych, przedsiębiorcami działającymi w branży turystycznej. Szerpowie jako grupa etniczna zyskali na znaczeniu. Fakt ten spotęgowała jeszcze działalność Fundacji Himalaya Trust założonej przez Edmunda Hillarego mającej za cel pomoc materialną Szerpom, realizowaną poprzez budowę szkół, szpitala, lotniska itp.

Latasz samolotami? Chcesz dowiedzieć się ile godzin spędziłeś łącznie w powietrzu? Jaki pokonałeś dystans i ile razy okrążyłeś równik? Do jakich krajów latałeś i jakimi samolotami...? Zobacz nową funkcjonalność transAzja.pl: Mapa Podróży
Narzędzie pozwala na zapisanie w jednym miejscu zrealizowanych podróży lotniczych, naniesienie ich tras na mapie oraz budowanie statystyk. Wypróbuj już teraz!